مونا مسگران کریمی


عنوان: یادداشتی از دکتر اصغر شیراز پور - کارشناس ارشد سازمان نظام مهندسی ساختمان مرگ های خاموش


آمار و چگونگی رخداد مرگ های خاموش همواره در رسانه ها مطرح است و ضمن اظهار تأسف ‏از اینکه هر ساله تعداد زیادی از هم‌نوعان خود را از دست می‌دهیم و یا شاهد خسارت‌های مالی زیادی ‏هستیم، این سؤال مطرح می شود که، چرا باید این چنین باشد آیا منکر خطاهای انسانی هستیم، یا ‏تکنولوژی پیشگیری را نمی‌شناسیم و یا منکر ارزش انسانها هستیم، بطور مسلم هیچکدام، همه اینها را ‏می‏دانیم و می‏شناسیم، پس داستان چیست؟ و چرا نرخ مرگ‏های خاموش بالا است؟

انتشار آمار کار بسیار ساده‌ای است. سایت مشخصی را باز می‌کنیم و آماری استخراج می‏شود و ‏به اطلاع مردم می‌رسد. این اطلاع‏رسانی، چه تأثیری جز درد و ناراحتی دارد؟ در حالی که، اگر ‏تکنولوژی هشدار و پیشگیری را معرفی نماییم، استفاده از آنها را در مقررات ملی ساختمان الزامی اعلام ‏کنیم و اگر قشری از جامعه نمی‌توانند هزینه آن را پرداخت کنند از محلی هزینه ها جبران شود، مسلم ‏بدانید کار مثبتی در جهت پیشگیری از مرگهای خاموش انجام گرفته‏است، اما چگونه ؟


علت‏های مرگ خاموش:‏

1-‏استاندارد نبودن دودکش‌ها: چه سازمانی متولی جلوگیری از کاربرد دودکش غیراستاندارد است؟ ‏به‏طور یقین می‏فرمایید مهندسان ناظر ساختمان سازمان نظام مهندسی ساختمان، لطفاً بررسی فرمایید ‏چرا دودکش‌های غیراستاندارد وارد بازار می‌شود؟ جواب روشن است، به دلیل اینکه دودکش ‏استاندارد نداریم. حال چه سازمانی مسئول جلوگیری از ورود این محصول به بازار است؟ به طور ‏یقین خواهیم گفت، سازمان ملی استاندارد که بایستی خدمت آقایان کارشناسانی که مرتباً آمار ‏مرگ‌های خاموش را می‌دهند عرض کنم اگر دودکش استاندارد وارد بازار نشود، حداقل 30 % از ‏مشکل مرگهای خاموش و خسارتهای ناشی از انفجار و وآتش سوزی حل خواهدشد.‏

اگرمهندسان ناظر بخواهندوظیفه قانونی خود را انجام ‏دهند به دلیل اینکه دودکش استاندارد نیست ‏اجازه نصب نخواهند داد، آنوقت چه سازمانی جواب مردم را خواهد داد.‏

‏2-‏اجرای دودکش های غیراستاندارد: اجرای دودکش غیراستاندارد هر اندازه دقیق باشد، با یک تکان ‏ساختمان و با سرد و گرم‏شدن محیط دودکش ترک می‌خورد و در اینصورت نشت مونواکسید ‏کربن (عامل اصلی مرگ‌های خاموش) به داخل ساختمان انکارناپذیر است.‏

‏3-‏نظارت بر اجرای دودکش‌ها: مانند بند 2 هر اندازه دقیق باشد باز تأثیر آنچنانی ندارد و در طول ‏استفاده دچار مشکل خواهیم شد. مگر اینکه بهره‏برداران خوش‏شانس باشند.‏

‏4-‏خطاهای انسانی: طراح، مجری، ناظر، مالک، نصاب تجهیزات، مصالح فروش و سایر ‏دست‏اندرکاران عاری یا بری از خطا نیستند و به تجربه ثابت شده است که نرخ بالای مرگ‌های ‏خاموش به علت استاندارد نبودن دودکش و تبعات آن، خطاهای انسانی و سایر عوامل است که با ‏استفاده از هشداردهنده‌ها برای اعلام زنگ خطر به موقع و بیدارکردن به موقع بهره‏بردار و تعویض ‏هوای محل سکونت نرخ مرکهای خاموش به پایین‏ترین حد خواهدرسید.‏


نتیجه:‏

1-‏از اینکه اعلام کنیم که تکنولوژی هشدار و پیشگیری عامل مهمی است در کاهش نرخ مرگ‌های ‏خاموش نترسیم (این اعلام تبلیغ برای یک برند خاص نیست).‏

‏2-‏با توجه به عدم امکان انکار خطاهای انسانی،حوادث ناشی از مصرف غلط گاز، استفاده از تجهیزات ‏غیراستاندارد و نصب تجهیزات توسط اشخاصی که صلاحیت ندارند، مرگ خاموش چند نفر در ‏سال به عنوان نرخ پذیرفته قابل فبول است تا اگر بیش از نرخ تعریف شده بود ریشه یابی کنیم و ‏متخلف را شناسائی و مجازات کنیم. بطور یقین این نرخ باید تعیین شود همانطوری که در سوانح ‏هوایی، دریایی و حمل و نقل زمینی و… نرخی تعیین می‏شود.‏


جمع بندی: ‏

1-‏استفاده از تجهیزات ایمنی و نصب آنها در کلیه ساختمانها الزامی شود تا نرخ مرگ‌های خاموش به ‏زیر 50 درصد برسد. هر اندازه این تجهیزات کامل‏تر و دارای استاندارد ملی یا بین‏المللی باشند نرخ ‏مرگ های خاموش پایین خواهدآمد.‏

‏2-‏دودکش غیراستاندارد وارد بازار نشود.‏

‏3-‏طراح، مجری و ناظر بر اجرای دودکش در ساختمانها در مجموعه مقررات ملی ساختمان ذیربط ‏تعیین شوند.‏

‏4-‏بازرسی ادواری از ساختمان تجهیزات گازسوز الزامی گردد،به دلیل اینکه بعد از تأئید مهندس ناظر ‏نگهداری وکنترل و بازرسی باید الزامی باشد و بازرس هرحکم قانونی داد بایستی توسط بهره بردار ‏اجرا گردد.‏

‏5-‏عمر تجهیزات گازسوز تعیین گردد و تعویض آنها در زمان مقرر با حکم بازرس الزامی گردد.‏

‏6-‏از ورود مصالح، تجهیزات و خدمات مهندسی غیراستاندارد و غیرمرتبط به طور اکید ممانعت گردد.‏

در خاتمه تأکید می کنم اگر بخواهیم می‏توانیم از مرگ‏های خاموش و حوادث ناشی از انفجار و ‏آتش‏ سوزی پیشگیری نماییم، و این درست ‏نیست که هر سال بگوئیم و بخواهیم و باز هم آمار مرگ‏های خاموش را شاهد باشیم و تأسف بخوریم ‏وبراساس خصلت درونی خیلی زود فراموش کنیم.